Jednym z najbardziej znanych trunków jest czysta wódka. To właśnie ona stała się składnikiem wielu drinków czy koktajli, bywa wybierana na wesela czy inne wydarzenia tego typu oraz jest wykorzystywana w gastronomii. Mimo iż wiele osób zna ten wyrób, to nie każdy orientuje się, jak właściwie przebiega jego wytwarzanie oraz jaka historia stoi za nim. Dowiedz się, jak wygląda proces produkcji wódki, z czego składają się jego poszczególne etapy oraz które składniki są kluczowe, by dało się uzyskać napój o odpowiedniej jakości.
Historia i pochodzenie wódki
Na początku warto dowiedzieć się, skąd właściwie wziął się ten charakterystyczny alkohol i kiedy zaczęto go produkować. Historia i pochodzenie wódki nie jest dziś jasne i trudno jednoznacznie określić, czy powstała ona w Rosji, Skandynawii czy może Polsce. Za to bez wątpienia można powiedzieć, że tak zwana polska okowita początkowo odgrywała rolę medykamentu i stosowano ją przede wszystkim do leczenia rozmaitych dolegliwości. Pierwsza destylacja odbyła się prawdopodobnie w Andaluzji, w ósmym wieku naszej ery. W Polsce kilka wieków później alkohol ten zaczął wypierać piwo, a z czasem zaczęto spożywać go rekreacyjnie i taki jego obraz przetrwał do czasów współczesnych. Rola wódki w kulturze i gastronomii zmieniała się na przestrzeni wieków i przeszła długą drogę od leku aż do składnika kolorowych drinków.
Produkcja wódki – przewodnik dla zainteresowanych
Zatem produkcja wódki w takim kształcie, jaki znany jest dzisiaj, została zapoczątkowana wiele wieków temu. Przez tak długi czas udoskonalano ten proces, odkrywano kolejne metody działania i przygotowywano zupełnie nowe wyroby. To dzięki temu obecne wytwórnie mogą chwalić się tak bogatym asortymentem wódek czystych oraz smakowych. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, co właściwie trzeba zrobić, by uzyskać takie trunki. W związku z tym warto sprawdzić, co mówi nasz przewodnik po produkcji wódki i odkryć jej liczne i intrygujące tajemnice.
Jakie składniki używane są w produkcji wódki?
Na początku warto zacząć od tego, bez czego nie mogłaby powstać żadna butelka wódki, czyli produkty stosowane do wyrobu alkoholu. Jakie składniki używane są w produkcji wódki i dlaczego? Przede wszystkim korzysta się z rozmaitych zbóż, na przykład takich jak pszenżyto, owies, żyto, jęczmień czy pszenica. Tworzy się też trunki z ziemniaków. Oprócz tego oczywiście obecna jest jej woda, dzięki czemu reguluje się moc powstającego napoju. Woda i alkohol są zawarte w produkcie odpowiednio w proporcjach 60% i 40%. To właśnie z takich zbóż można uzyskać odpowiedni destylat. Obecnie skład produktu jest regulowany przez unijną dyrektywę. Różnorodność surowców do produkcji wódki ma odzwierciedlenie w smaku produktu. Istotny jest też wpływ wody na jakość wódki, zatem wiele wytwórni decyduje się korzystać z własnego ujęcia.
Etapy tworzenia wódki – krótkie wprowadzenie
Produkcja alkoholu składa się z różnych faz, jakie następują po sobie. Warto się zatem przyjrzeć, jakie wyróżnia się etapy tworzenia wódki. Jest ich aż osiem:
- pierwszy etap – polega na wybraniu odpowiednich składników, jakie będą potrzebne podczas działania. To wtedy dobiera się właściwe zboża czy ziemniaki oraz przygotowuje się zacier.
- drugi etap – jest to tak zwana sterylizacja, dzięki której można zapobiec powstawaniu bakterii. Osiąga się to na przykład poprzez podgrzanie zacieru do temperatury wrzenia.
- trzeci etap – następnie przechodzi się do fermentacji. Zacier trafia wtedy do dużych kadzi ze stali nierdzewnej, dodaje się do niego drożdże, konieczny jest też dostęp do tlenu. Potem z kolei kadzie szczelnie się zamyka, a enzymy w drożdżach pracują nad zmianą cukrów w alkohol.
- czwarty etap – kolejna faza to oczyszczanie, podczas której płyn odcedza się od części stałych. Resztki ziaren czy warzyw z kolei stają wtedy na przykład paszą dla zwierząt.
- piąty etap – po oczyszczaniu przechodzi się do destylacji, czyli jednego z najważniejszych momentów całego procesu. Dzięki odpowiedniej temperaturze alkohol zaczyna parować i kieruje się go do spirali, a następnie ochładza się go i skrapla. W ten sposób powstaje tak zwany destylat.
- szósty etap – po destylacji przychodzi czas na filtrację. Alkohol można przepuścić między innymi przez węgiel aktywny, by ostatecznie stał się on przezroczysty, klarowny i miał gładką konsystencję.
- siódmy etap – dalej producent zazwyczaj dołącza do alkoholu różne dodatki, na przykład przyprawy i rozcieńcza go, by zmniejszyć jego moc. Jest to etap, na którym wódka może zmienić się z czystej w smakową.
- ósmy etap – gotowy alkohol jest kierowany do butelkowania. Najlepiej w tym przypadku sprawdza się szkło, które nie wchodzi z trunkami w żadne reakcje. Potem przygotowana wódka może trafić do dalszej dystrybucji.
Destylacja wódki – kluczowe informacje odnośnie procesu
Uzyskanie destylatu to najważniejsza chwila w czasie procesu produkcji alkoholu. Destylacja wódki następuje po fermentacji i oczyszczaniu i to właśnie jej wytwór to baza do dalszych działań, a ich efektem jest powstanie trunku w znanej formie. Warto zauważyć, że destylat dzieli się zazwyczaj na trzy odrębne części. Znane są jako przedgon, serce i pogon. Najbardziej pożądaną formą jest serce, w którym alkohol osiąga wartości do 45% do 65%. Z kolei przedgon czasami zawiera szkodliwy dla zdrowia metanol i inne substancje chemiczne. Natomiast związki pojawiające się w pogonach wpływają czasami na smak napoju i mogą go też zepsuć.
Istotna jest też filtracja wódki – znaczenie i wykorzystywane metody kształtują smak alkoholu. Obecnie korzysta się z różnych sposobów, by uzyskać przezroczysty i klarowny napój. Popularna jest między innymi filtracja z wykorzystaniem węgla aktywnego lub drzewnego. Niektórzy sięgają również po piasek kwarcowy, złoto czy srebro lub jeszcze inne minerały. To pozwala zachować w alkoholu smak surowca, z którego został on wytworzony.
Dojrzewanie i leżakowanie wódki – ile czasu to zajmuje?
Istotną częścią procesu przygotowywania każdego alkoholu, nie tylko wódki, jest jego dojrzewanie i leżakowanie. Etapy te zajmują mniej lub więcej czasu, a wszystko to odbija się ostatecznie na smaku trunku. Również materiał kadzi czy beczek, do jakich wlewa się ciecz, ma ogromne znaczenie. Inaczej będzie bowiem smakował produkt z dębowej beczki, a inaczej ten, który leżał w beczułce po słodkim, czerwonym winie.
W przypadku wódki mówi się o tym, że powinna ona dojrzewać przez około pół roku. Ją także można z powodzeniem przechowywać w różnego rodzaju beczkach, by nadać jej charakterystyczny smak czy aromat. Zdarza się jednak też, że wyroby od razu trafiają do sprzedaży. Wszystko zależy od decyzji wytwórni oraz tego, jaki alkohol chce ona ostatecznie wypuścić spod swoich skrzydeł.
Nowoczesne techniki i tradycyjne metody w produkcji wódki
Obecnie do wytwarzania alkoholu korzysta się z różnych środków. Łączą się w nich tradycyjne metody produkcji wódki oraz nowoczesne techniki. Wszystko to jest wynikiem wielu lat doświadczeń, jakie prowadzone były w tym zakresie. Efektem tego są między innymi smakowe warianty wódki. Warto zwrócić też uwagę na fakt, że ekologiczne aspekty produkcji wódki coraz bardziej zyskują na znaczeniu.
Kontrola jakości w procesie wytwarzania wódki – jak się odbywa?
Nie da się przygotować wódki o odpowiedniej jakości, bez monitorowania kolejnych etapów jej powstawania. Kontrola jakości w procesie wytwarzania wódki obejmuje każdą z ośmiu jej faz. Już podczas doboru właściwych składników starannie wybiera się hurtowników oraz miejsca, z których są one pozyskiwanie. Konieczne jest także zbadanie wody z danego ujęcia, by określić jej jakość. Podczas fermentowania czy destylowania również regularnie sprawdza się stan produktu.
Produkcja wódki z dbałością o każdy szczegół, czyli podstawa udanego wyrobu
Jak widać, proces produkcji wódki jest skomplikowany i potrzeba wielu działań, by ostatecznie uzyskać czysty alkohol o odpowiedniej jakości. Podczas wytwarzania trunku bardzo wiele zależy od jakości wykorzystanych składników oraz od tego, jak bardzo zmodernizowany i zaopatrzony jest zakład, taki jak na przykład Toruńskie Wódki Gatunkowe. Ostatecznie dzięki temu entuzjaści tego typu wyrobów mogą włączać do swoich kolekcji butelki z napojem wysokiej klasy.